Bij gebruik van beton als bouwmateriaal wordt al snel gedacht dat het naast lomp en grauw ook duur is. Toch is dat niet terecht. In dit blog zullen we stilstaan bij de vele voordelen die beton als bouwmateriaal heeft.

Beton is samengesteld uit zand, grind of steenslag (natuursteengranulaten) van verschillende korrelgroottes, met als bindmiddel cement. Door toevoeging van water ontstaat er een homogeen, hard, sterk en steenachtig materiaal. Doordat beton vloeibaar is als het wordt gestort, is in principe elke vorm te maken. Vormgevers hebben hierdoor een enorme ontwerpvrijheid.

Kleur en afwerking

Van nature heeft beton een grijze kleur. Afhankelijk van de toepassing kan de kleur van het beton worden beïnvloed. Zo kunnen er pigmenten aan het cement worden toegevoegd zodat de kleur niet meer grijs is, maar bijvoorbeeld zwart of wit. Daarnaast kan ervoor worden gekozen om louter één kleur natuursteengranulaat toe te passen of meerdere kleuren door elkaar heen te gebruiken. Door daarnaast met de korrelfracties van de natuursteengranulaten en de oorsprong van het zand te spelen wordt het eindresultaat beïnvloed.

Dan zijn er ook nog diverse mogelijkheden in afwerking. Na het storten van het beton en tijdens de uitharding vindt dan de nabehandeling plaats. De afwerking kan ruw gespaand zijn of juist door fijn vlinderen een super glad oppervlak krijgen. Waar het om gevels gaat zijn er daarnaast nog veel meer mogelijkheden. Deze kunnen gestraald, gezuurd, uitgewassen of zelfs gepolijst worden. Door het in de mal plaatsen van een structuurmat zijn er zelfs diverse reliëfvormen mogelijk.

Gevels

Betonnen gevels kunnen als “dragend” of als “vullend” worden uitgevoerd. In de dragende functie is er geen kolommenstructuur noodzakelijk om de wand stabiel te houden of om verdiepings- of dakvloeren op te leggen. Stabiliteitskernen in een pand zijn vaak van beton. Een “vullende” wand heeft geen dragende functie en dient enkel als “vulling”. Deze kan bij wijze van spreken verwijderd worden zonder de stabiliteit van het gebouw nadelig te beïnvloeden.

De toepassing van betonnen gevels is een veilige gedachte aangezien deze in hoge mate inbraakwerend zijn. Het creëren van toegang door een betonnen gevel is moeilijk en kost tijd. Een crimineel heeft doorgaans haast. Bedrijfspanden met bijvoorbeeld een stalen sandwichgevel zijn dan een aantrekkelijk alternatief voor de crimineel.

Gevels van geïsoleerd sandwichbeton (dan is er een isolatielaag tussen het binnen- en buitenblad aanwezig) zorgen ervoor dat de thermische weerstand volgens het Bouwbesluit wordt gehaald. Naast isoleren is er nog een groot voordeel te behalen. Eén van de eigenschappen van beton is de warmtecapaciteit of ook wel de thermische massa. Dit is het vermogen om warmte en koude op te nemen, een periode vast te houden in het materiaal en later – afhankelijk van de ruimtetemperatuur – af te geven via het oppervlak (accu effect). Door in het ontwerp van een betonconstructie of in het ontwerp van de installaties slim gebruik te maken van deze eigenschap (bijvoorbeeld door Thermische Massa Activering), ontstaat in gebouwen een comfortabeler binnenklimaat.

Draagstructuur

Beton is in staat om grote drukspanningen op te nemen en door toevoeging van staalwapening of staalvezels kunnen ook trekspanningen worden opgenomen.

Door gebruik te maken van voorgespannen beton worden dimensies gereduceerd en overspanningen en opneembare belastingen vergroot. Voor de gebruiker betekent dit minder kolommen die óf in de weg staan óf een aanrijdgevaar vormen óf de ideale indeling belemmeren. Voorgespannen beton vergroot de gebruiksmogelijkheden enorm!

In combinatie met een goede dekking op de betonwapening is beton brandwerend. Een brandweerstand van 60 minuten wordt voor structuurelementen al standaard behaald, met hogere dekkingen zijn brandweerstanden tot zelfs 240 minuten haalbaar.

Door structuurelementen te voorzien van sparingen wordt het gewicht gereduceerd.

Resistent

Beton is ook uitermate geschikt als bescherming tegen invloeden van buitenaf. Denk aan de weersomstandigheden, maar ook aan bijvoorbeeld chemische invloeden of dooizouten die funest zijn voor bijvoorbeeld staal. Per betonnen onderdeel wordt vooraf beoordeeld welke mogelijke invloeden kunnen optreden waarna de milieuklasse bepaald wordt. De milieuklasse bepaalt de samenstelling van het beton, de dekking en de maximale scheurwijdte. Het betonmengsel wordt op maat gemaakt afhankelijk van de toepassing.

In vergelijking met staal is de optredende schade ook vele malen minder bij een aanrijding door bijvoorbeeld een heftruck, wat nogal eens voorkomt in het operationele werk.

Instortvoorzieningen

Voor het storten kunnen diverse uiteenlopende  instortvoorzieningen in de bekisting worden aangebracht. Variërend van de noodzakelijke onderdelen om bouwelementen aan elkaar te koppelen tot het instorten van praktische onderdelen. Denk bijvoorbeeld aan de hemelwaterafvoeren die in kolommen aangebracht kunnen worden, stelkozijnen of elektradozen in de wanden of vloeren. Door de grote variëteit aan instortvoorzieningen laat beton zich uitstekend combineren met andere bouwmaterialen zoals staal, hout en cellenbeton. We spreken dan van een hybride bouwsysteem.

Prefab oplossing

Nog een groot voordeel: betonproducten zijn in pré-gefabriceerde elementen te verkrijgen. Dit betekent alle voordelen van het betonproduct, met daarbij nog eens gegarandeerde kwaliteit én een versnelde oplevering. Als een groot bouwpakket worden de elementen in de juiste volgorde en op de juiste positie in het bouwproject geplaatst, vergelijkbaar met Lego. Het betonproduct is modulair geworden.

Circulair en duurzaam

Ook op het gebied van actuele trends en ontwikkelingen is beton als bouwmateriaal een uitstekende keuze. Structuurelementen worden door het instorten van speciale stalen verbindingen in geprefabriceerde elementen “circulair”, zodat deze indien wenselijk, te demonteren zijn. Samen met de “vullende” gevelelementen maken ze dan deel uit van een circulair bouwsysteem dat elders hergebruikt kan worden. Leveranciers van voorgespannen vloerplaten werken momenteel koppelingen uit waardoor de vloer- en dakconstructies na hun oorspronkelijke functie een tweede leven krijgen.

Niet alleen als “systeem” is beton circulair, maar ook als product. Door het breken van beton ontstaat betonpuin dat wordt toegepast als wegfundatiemateriaal of toeslagmateriaal in nieuw beton. Het betonproduct is geen afval waar de volgende generatie mee wordt opgezadeld.

Beton is daarnaast ook een uiterst duurzaam product. Door de uitstekende blijvende bescherming is eventuele reiniging het enige (niet eens noodzakelijke) onderhoud. De levensduur van beton is door deze bescherming ook vele decennia.

Door de thermische massa van beton is minder verwarmings- en koelingscapaciteit benodigd hetgeen leidt tot lagere aanleg- en verbruikskosten. Niet alleen fijn voor de portemonnee, maar ook nog eens heel goed voor het milieu!

Financieel

Een financiële vergelijking tussen een betonproduct en een alternatief is niet zonder meer te maken. Dit hangt sterk af van het ontwerp en welke aspecten er mee worden gewogen.

Zijn dat puur de bouwkosten, waarbij een betonnen pand één-op-één wordt vergeleken met bijvoorbeeld een stalen pand, dan zal deze duurder uitvallen. Het product beton is op zichzelf duurder en door de hogere totaalmassa zijn zwaardere funderingen nodig. Maar neem je het voordeel van de grotere overspanningen tussen beton en staal mee, dan zijn er weer minder structuurelementen noodzakelijk waardoor minder funderingen nodig zijn. Het prijsverschil zal dan ook sterk afnemen.

Gezien vanuit het totaalplaatje (Total Cost of Ownership), dan is realisatie in (prefab) beton interessanter vanwege de voordelen van het beton t.o.v. andere materialen. Beton hoeft niet brandwerend gemaakt te worden, hetgeen een besparing in realisatie maar vooral ook in beheer oplevert. Door de thermische massa zijn voor E&W-installaties de aanleg-en verbruikskosten lager en is er minder onderhoud nodig. Door de lange levensduur van beton en de bescherming tegen allerhande invloeden is de beleggingswaarde hoger. De – in beginsel hogere aanschafwaarde – levert op termijn een financieel voordeel op. Samen met de unieke uitstraling is de toepassing van beton als bouwsysteem een gerechtvaardigde keuze!

Tot Slot

Bij Generalis Bedrijfsbouw hebben we enorm veel ervaring met (prefab) beton. Wij nemen  u dan ook graag mee in de wereld van beton en gaan graag met u in gesprek over uw huisvestingsvraagstuk. Wij maken dan samen met u de afweging voor het type bouwsysteem. Generalis Bedrijfsbouw is van alle markten thuis!